Jakie walory przyrodnicze mają Stawy Cyranowskie?

Położenie Stawów Cyranowskich na skraju lasów Puszczy Sandomierskiej powoduje, że jest to miejsce o dużych walorach przyrodniczych. Bezpośrednie sąsiedztwo dwóch ekosystemów – leśnego i wodnego sprawia, że miejsce to cechuje duża bioróżnorodność i występowanie wielu gatunków roślin i zwierząt. Dla ekosystemu wodnego charakterystyczne są szuwary pałkowe i trzcinowe, a także wiele innych gatunków roślin rzadkich i chronionych, jak choćby grzybień biały. Grupą zwierząt najlepiej poznaną na stawach są ptaki. W ciągu ostatnich 10 lat stwierdzono tu występowanie 133 gatunków, w tym 84 lęgowe lub prawdopodobnie lęgowe. Są to gatunki zarówno wodno-błotne jak i leśne. Występuje tu 21 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz również 21 gatunków ujętych w Czerwonej Liście Ptaków Polski.

Jakie gatunki ptactwa, które występują w tym miejscu są najcenniejsze?

Z punktu widzenia ochrony przyrody najcenniejsze są rzadkie, zagrożone wyginięciem bądź zmniejszające liczebność gatunki lęgowe oraz rzadkie i zagrożone gatunki dla których stawy są miejscem odpoczynku i żerowania w okresie wędrówek. Cenne gatunki lęgowe Stawów Cyranowskich to m.in: bąk, błotniak stawowy ,perkozek, cyranka,  dudek, dzięcioł zielonosiwy, śmieszka, rybitwa rzeczna, lerka, samotnik, pleszka i wiele innych. Z gatunków spotykanych na przelotach można wymienić takie jak: płaskonos, świstun ,rożeniec, batalion, krwawodziób, mewa mała, rybitwa czarna, rybitwa białoskrzydła, rybołów, orlik krzykliwy, trzmielojad, bielik, wąsatka i wiele innych.

Dlaczego ta „rewitalizacja” to zły pomysł?

Żyjemy w czasach kiedy człowiek chcąc odpocząć i nabrać sił szuka miejsc pięknych przyrodniczo i krajobrazowo, szuka kontaktu z niezniszczoną naturą. W najbardziej rozwiniętych krajach na świecie zaczyna pojawiać się trend przywracania przyrodzie tego co kiedyś jej zabrano i zniszczono. Przykładem może być choćby deregulacja rzek w USA i Europie Zachodniej. Mieszkańcy miast, i nie tylko, chcą kontaktu z przyrodą niezmienioną i niezniszczoną przez działalność ludzką. Tam znajdują wytchnienie i najlepszy wypoczynek. Planowana inwestycja i zabudowa Stawów Cyranowskich i przyległych drzewostanów jest działaniem dokładnie odwrotnym. Jest archaicznym spojrzeniem na przyrodę, jej funkcjonowanie, na potrzeby człowieka. Zabudowa stawów różną infrastrukturą nie przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności tego miejsca, a będzie dokładnie odwrotnie. Planowana „rewitalizacja” zniszczy bezpowrotnie większość walorów przyrodniczych tego miejsca .Spowoduje zanik i wycofanie się ze stawów i przyległego lasu najcenniejszych gatunków ptaków.

Czy w tym miejscu można zrobić coś innego w celu udostępnienia terenu mieszkańcom szukającym kontaktu z przyrodą?

Zamiast „rewitalizacji” w planowanej postaci należałoby to miejsce pozostawić przyrodzie i udostępnić mieszkańcom Mielca do spacerów i edukacji ekologicznej, zwłaszcza dzieci i młodzieży. Miasto Mielec mogłoby utworzyć tu np. użytek ekologiczny. W ten sposób cała przyroda stawów byłaby chroniona , a obiekt dostępny byłby dla mieszkańców. Należałoby zminimalizować nową infrastrukturę na stawach. Dla celów edukacji przyrodniczej można zbudować wieżę obserwacyjno-widokową umiejętnie wkomponowaną w sąsiadujący ze stawami las. Można zbudować tablice edukacyjne, a przy stawach na groblach może pojawić się kilka ławek. Należałoby wprowadzić ochronę czynną ptaków na stawach. W tym celu można zainstalować kilka sztucznych wysp-tratw dla lęgowych śmieszek i rybitw rzecznych. Takie rozwiązania są już wdrażane i spotykane w wielu miejscach w Polsce. Należałoby tak gospodarować, aby tworzyć optymalny biotop stawowy dla wielu innych gatunków ptaków. Pole do popisu jest tu duże, a miasto mogłoby przyczynić się do zwiększenia bioróżnorodności w swoich granicach i do ochrony ginących gatunków roślin i zwierząt.  Byłoby to nowoczesne spojrzenie na ochronę przyrody i potrzeby mieszkańców. Wszak człowiek też jest częścią przyrody, a chroniąc przyrodę chronimy siebie i naszą przyszłość.